Οι χορεύτριες του Ντεγκά: Πως οι μπαλαρίνες ενέπνευσαν τον σπουδαίο καλλιτέχνη του 19ου αιώνα

Ο Εντγκάρ Ντεγκά (Edgar Degas) ήταν Γάλλος ζωγράφος, γλύπτης και χαράκτης, από τους σημαντικότερους του 19ου αιώνα. Θεωρείται από τους θεμελιωτές του ιμπρεσιονισμού, μολονότι ο ίδιος απέρριπτε τον όρο και προτιμούσε να αποκαλείται ρεαλιστής. Ήταν σπουδαίος σχεδιαστής και δεξιοτέχνης στην απόδοση της κίνησης, όπως φαίνεται στους πίνακές του. Επίσης αναγνωρισμένος ως αυθεντία της κινούμενης ανθρώπινης μορφής ήταν κυρίως γνωστός για τις χορεύτριες του, που τις απεικόνισε σε πίνακες, χαρακτικά και γλυπτά σε μπρούντζο.

Ανεξάρτητα από το πόσες μούσες τους ενέπνευσαν, ορισμένοι ιμπρεσιονιστές καλλιτέχνες έχουν αφήσει το δικό τους στίγμα στην τέχνη. Από το έργο Water Lilies του Κλοντ Μονέ (Claude Monet) μέχρι τις σχέσεις μητέρας και κόρης που παρουσιάζει η Μαίρη Κάσατ (Mary Cassatt), κάθε θέμα προσφέρει στους θεατές μια ματιά στα ενδιαφέροντα, τις επιρροές και τις εμπειρίες του καλλιτέχνη.

Ενώ οι περισσότεροι ιμπρεσιονιστές καλλιτέχνες επέλεξαν να απεικονίσουν τα αγαπημένα τους θέματα μόνο σε έργα με λάδι, ο Εντγκάρ Ντεγκά πήγε ένα βήμα παραπέρα ζωγραφίζοντας τις αγαπημένες του μπαλαρίνες με μπογιά, παστέλ, μολύβι, μελάνι, ακόμη και κερί.

Πως ξεκίνησε ο Ντεγκά να ζωγραφίζει μπαλαρίνες

Τη δεκαετία του 1870, ο Ντεγκά βοήθησε στην εξέλιξη του ιμπρεσιονισμού. Όπως και άλλοι σπουδαίοι Γάλλοι καλλιτέχνες, χρησιμοποίησε γρήγορες πινελιές και ζωηρά χρώματα στους πίνακές του. Αντίθετα όμως με άλλους ιμπρεσιονιστές, ο Degas δεν ήταν απασχολημένος με το φως και τη φύση. Αντίθετα ήταν γοητευμένος από την κίνηση και τους ανθρώπους καθιστώντας τις μπαλαρίνες ιδανικό θέμα του.

"Οι άνθρωποι με αποκαλούν ζωγράφο κοριτσιών που χορεύουν", είχε δηλώσει ο Degas στον παρισινό έμπορο τέχνης Ambroise Vollard. "Δεν έχει ποτέ καταλάβει ότι το κύριο ενδιαφέρον μου για τις χορεύτριες έγκειται στο γεγονός ότι κινούνται και στη ζωγραφική αρκετών ρούχων".

Με ένα σκίτσο στο χέρι, ο Degas επισκεπτόταν τακτικά το Palais Garnier και συγκεκριμένα την Όπερα του Παρισιού για να παρακολουθήσει μαθήματα μπαλέτου και πρόβες. Καλούσε επίσης τους χορευτές μπαλέτου να ποζάρουν στο στούντιο του, επιτρέποντας του να καταγράφει τις πιρουέτες και τα plie με πρωτοφανή ακρίβεια.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, δημιούργησε περίπου 1.500 απεικονίσεις χορευτών, με αποκορύφωμα μια συλλογή από έργα ζωγραφικής, παστέλ και γλυπτά που αποτελούν το ήμισυ του συνόλου των έργων του. Πολλά από αυτά τα έργα δημιουργήθηκαν μετά το 1880, όταν η όραση του χειροτέρευε και επέλεξε να εργαστεί σχεδόν αποκλειστικά με το να μελετάει μπαλαρίνες.

Τα έργα του Ντεγκά

Τα παστέλ σχέδια των χορευτριών του Degas είναι από τα πιο γνωστά έργα του. Πολλά από τα έργα, συμπεριλαμβανομένου του The Star (1878), απεικονίζουν το μπαλέτο με εξιδανικευμένες συνθέσεις, πρωτότυπα σκίτσα και σκηνικά με κορεσμένο χρώμα.

Ομοίως μερικά παστέλ έργα, όπως το Dancers at the Barre (1900), απεικονίζουν τις μπαλαρίνες καθώς κάνουν ζέσταμα.

Ως καλλιτέχνης, ο Ντεγκά συχνά πειραματιζόταν με διαφορετικά υλικά συνδυάζοντας παστέλ και ακουαρέλα με τολμηρή μαύρη μελάνη. Αυτός ο πρωτοποριακός συνδυασμός υλικών στη ζωγραφική είναι εμφανής σε πολλά από τα έργα του, όπως το Two Dancers Entering the Stage (1877-1878), ένα έργο που χαρακτηρίζεται από δραματικές αντιθέσεις στο χρώμα, την υφή και τη γραμμή.

Οι πίνακες ζωγραφικής του Ντεγκά

Σε αντίθεση με τα παστέλ έργα του, οι ελαιογραφίες των χορευτριών του Ντεγκά δεν παρουσιάζουν τυπικά παραστάσεις σε ένα σκηνικό. Αντιθέτως έργα όπως το The Dance Class (1874) και το The Dance Lesson (1879) προσφέρουν μια ρεαλιστική ματιά στο τι συμβαίνει πίσω από την σκηνή, όπως χορεύτριες που κάνουν ασκήσεις, χαλαρώνουν και ακούνε ακούραστα τον εκπαιδευτή τους.

Αυτά τα έργα συχνά μοιάζουν σαν αληθινές φωτογραφίες επιτρέποντας τους να χρησιμεύουν ως στιγμιότυπα της καθημερινής ζωής. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στο έργο The Rehearsal (1874), ένας πίνακας που φαινομενικά δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην σπειροειδή σκάλα της αίθουσας ως τους αστέρες χορευτές.

Γλυπτική

Σε αντίθεση με τα παστέλ σχέδια και τις ζωγραφιές σε καμβά, ο Degas δεν παρήγαγε μια ολοκληρωμένη συλλογή γλυπτών με μπαλαρίνες. Ωστόσο, το γλυπτό που δημιούργησε - Little Dancer, ηλικίας 14 ετών – έχει γίνει μια από τις πιο διάσημες απεικονίσεις χορευτών του.

Ο Ντεγκά ονόμασε το γλυπτό του, που ήταν φτιαγμένο από κερί το 1880 και το εξέθεσε στην έκτη έκθεση ιμπρεσιονισμού το επόμενο έτος. Το γλυπτό των 40 ιντσών διαμορφώθηκε από την Marie van Goethem, Γαλλίδα φοιτήτρια μπαλέτου. Με έμφασή στην αυθεντικότητα, ο Degas την απεικόνιζε αρχικά σε μια κλασική στάση και την έντυσε με ένα ανθεκτικό tutu και μια περούκα πραγματικών μαλλιών.

Μετά το θάνατό του το 1917, ορισμένα μικρά κέρινα γλυπτά του χυτεύτηκαν σε χαλκό. Σήμερα παραμένουν στο επίκεντρο μερικών από τα πιο διάσημα μουσεία του κόσμου, που απεικονίζουν τη διαχρονική γοητεία των χορευτών του Degas.

Πηγή: mymodernmet.com