Εντγκάρ Ντεγκά: Οι περίφημες μπαλαρίνες του, οι καινοτόμες τεχνικές του και ο ρόλος του έργου του στην τέχνη

Ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες του 19ου αιώνα, Εντγκάρ Ντεγκά (Edgar Degas), ζωγράφος, γλύπτης και χαράκτης, απέκτησε μεγάλη φήμη για τις περίφημες μπαλαρίνες του. Διακρίθηκε για τη δεξιοτεχνία του στην απόδοση των κινήσεων που είναι εμφανής στους πίνακές του. Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές του ιμπρεσιονισμού, μολονότι ο ίδιος απέρριπτε τον όρο και προτιμούσε να αποκαλείται ρεαλιστής. Έχει αναγνωριστεί ως αυθεντία της κινούμενης ανθρώπινης μορφής κάτι το οποίο αποδεικνύουν και τα έργα του με θέμα τις χορεύτριες, τις οποίες απεικόνιζε σε πίνακες, έργα με χαρακτική και γλυπτά από μπρούτζο. Το διασημότερο γλυπτό του είναι "Η μικρή χορεύτρια" ("The Little Dancer") που απεικονίζει μια χορεύτρια 14 ετών που βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Ουάσιγκτον. O Εντγκάρ Ντεγκά ζωγράφιζε τις αγαπημένες του μπαλαρίνες με μπογιά, παστέλ, μολύβι, μελάνι, ακόμη και κερί.

Ο Εντγκάρ Ντεγκά είχε περιγράψει το λόγο που ζωγράφιζε χορεύτριες ως ενδιαφέρον για "απόδοση της κίνηση και τη ζωγραφική όμορφων ρούχων", όμως φαίνεται πως οι χορεύτριες που ζωγράφισε διαδραμάτισαν σημαντικότερο ρόλο. Χωρίς τα έργα τέχνης του, ο χορός δεν θα υπήρχε στα βιβλία με την ιστορία της τέχνης ούτε στις αίθουσες των μουσείων τέχνης. Ο Ντεγκά με το έργο του δημιούργησε μια ολόκληρη κατηγορία έργων τέχνης με θέμα τις γυναίκες χορεύτριες από το Palais Garnier, την Όπερα του Παρισιού. 

Εφηύρε νέες τεχνικές στο σχέδιο και τη ζωγραφική χάρη στις μπαλαρίνες. Κατάφερε να αποδώσει μοναδικά τις κινήσεις του σώματος και αναβίωσε τη χρήση του παστέλ ως υλικό τέχνης, το οποίο για δεκαετίες ήταν εκτός μόδας. Έτσι δημιούργησε έργα που δίνουν μια εικόνα από την πραγματική ζωή των χορευτών στα παρασκήνια κατά τις πρόβες και την καριέρα τους στο χορό.

Παρότι ο Ντεγκά θεωρείται ένας από τους ιδρυτές του ιμπρεσιονισμού, του ίδιου δεν του άρεσε αυτός ο τίτλος ούτε οι καλλιτέχνες που εκπροσωπούσαν το ίδιο καλλιτεχνικό ρεύμα. Θεωρούσε τον εαυτό του πρώτα ως ρεαλιστή. Όμως παρουσίασε τα έργα του σε εκθέσεις με έργα άλλων ιμπρεσιονιστών καλλιτεχνών. 

Ο Ντεγκά σε ηλικία 18 ετών μετέτρεψε το δωμάτιό του σε στούντιο και γράφτηκε στο Μουσείο του Λούβρου. Οι σπουδές του ολοκληρώθηκαν αλλά εκείνος παρέμεινε μέχρι το 1855, όταν συνάντησε ένα από τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά του είδωλά, τον Jean-Auguste-Dominique Ingres (Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ), ο οποίος του έδωσε πολύτιμες συμβουλές για τη συνέχεια της καριέρας του. Μετά την συνάντησή του με τον Ingres, ο Degas γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού. Τα επόμενα χρόνια ταξίδεψε στην Ιταλία και μελέτησε τα έργα του Μιχαήλ Άγγελου, του Τιτσιάνο και του Ραφαήλ. Λέγεται μάλιστα ότι η καριέρα του Degas επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την συνάντησή του με τον Εντουάρ Μανέ.

Το έργα του Degas δεν σταμάτησε στη Γαλλία καθώς η μητέρα του ήταν από τη Νέα Ορλεάνη ενώ ο αδερφός του και πολλά μέλη της οικογένειάς του ζούσαν στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ. Έτσι ο Degas επισκέφθηκε πολλές φορές τη Νέα Ορλεάνη από το 1872 και ζωγράφιζε πολύ εκεί. Μάλιστα το έργο του "A Cotton Office in New Orleans" που δημιουργήθηκε το 1873 έγινε αρκετά δημοφιλές στη Γαλλία. Το έργο απεικονίζει το εσωτερικό της εταιρείας βαμβακιού του θείου του στη Νέα Ορλεάνη. Το έργο πωλήθηκε το 1878 στο Δημοτικό Μουσείο στο Pau της Γαλλίας. Ο Degas ήταν ο μόνος Γάλλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος που ταξίδευε στις Ηνωμένες Πολιτείες και ζωγράφιζε θέματα από τις ΗΠΑ.

Ο Degas δημιούργησε πολλά έργα του υπό οικονομική πίεση. Μετά την επιστροφή του στο Παρίσι από τη Νέα Ορλεάνη, ο πατέρας του Degas πέθανε το 1874 και ο καλλιτέχνης αντιλήφθηκε πως ο αδερφός του είχε τεράστια οικονομικά χρέη κάτι το οποίο θα έβλαπτε την οικογένεια του. Έτσι πούλησε πολλά έργα του για να συνεισφέρει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η επιβίωση του να εξαρτάται από την πώληση των έργων του. Έκτοτε δημιούργησε πολλά σπουδαία έργα και έγινε ένας από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες.

Όταν η όρασή του χειροτέρευε άρχισε να ασχολείται περισσότερο με τη γλυπτική και τα παστέλ. Το 1908 η όρασή του χειροτέρεψε και σταμάτησε να ασχολείται με την τέχνη. Τέσσερα χρόνια μετά, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη) αγόρασε το έργο του "Μπαλαρίνες" ξοδεύοντας ποσό αστρονομικό για την εποχή, και μάλιστα για ιμπρεσιονιστικό πίνακα. Έφυγε από τη ζωή το 1917 στο Παρίσι σε ηλικία 83 ετών.

Πηγές: wikipedia.org, artistsnetwork.com