Mikhail Baryshnikov: Ένας από τους σπουδαιότερους χορευτές στην ιστορία του μπαλέτου

O Mikhail Baryshnikov είναι διάσημος χορευτής, χορογράφος και ηθοποιός. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους χορευτές στην ιστορία του μπαλέτου μαζί με τον Vaslav Nijinsky, τον Rudolf Nureyev, τον Vladimir Vasiliev και άλλους σπουδαίους χορευτές. Μετά από ένα πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα στο Kirov Ballet στο Λένινγκραντ, το 1974 αυτομόλησε στον Καναδά. Αφού συνεργάστηκε με πολλούς θιάσους χορού, εντάχθηκε στο New York City Ballet ως κορυφαίος χορευτής. Εκεί εκπαιδεύτηκε στο στυλ χορού του George Balanchine. Στη συνέχεια χόρεψε με το American Ballet Theatre, όπου αργότερα έγινε και καλλιτεχνικός διευθυντής.

Ο Baryshnikov εκτός από το μπαλέτο ασχολήθηκε και με το σύγχρονο χορό, παρουσιάζοντας δεκάδες νέα έργα, συμπεριλαμβανομένων πολλών δικών του παραγωγών. Η επιτυχία του ως δραματικός ηθοποιός στη σκηνή, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση πιθανόν τον βοήθησε να γίνει ο διασημότερος σύγχρονος χορευτής μπαλέτου. Το 1977 έλαβε μια υποψηφιότητα για το Όσκαρ Καλύτερου Β 'Ανδρικού Ρόλου και μια υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα για τον ρόλο του ως "Yuri Kopeikine" στην ταινία "The Turning Point" («Η Κρίσιμη Καμπή») . Επίσης έχει ξεχωρίσει για το ρόλο του στην ταινία "Λευκές Νύχτες" με τους Gregory Hines, Helen Mirren και Isabella Rossellini ενώ συμμετείχε και στην τελευταία σεζόν της διάσημης σειράς Sex and the City.

Ο Mikhail Baryshnikov γεννήθηκε 27 Ιανουαρίου 1948 από Ρώσους γονείς στη Ρίγα  της Λετονίας. Είναι γνωστός με το όνομα "Μίσα" (ρωσική εκδοχή του μικρού του ονόματος "Μιχαήλ"). Το 1960 ξεκίνησε σπουδές μπαλέτου εντός της Σοβιετικής Ένωσης σε ηλικία 11 ετών. Το 1964 εισήχθη στην Σχολή Μπαλέτου Vaganova, η οποία τότε στεγαζόταν στο Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη). Ο Baryshnikov σύντομα κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Διεθνή Διαγωνισμό της Βάρνας. Εντάχθηκε στο Μπαλέτο Kirov και στο Θέατρο Mariinsky το 1967, χορεύοντας το pas de deux  των "Χωρικών" στο μπαλέτο "Giselle". 

Αναγνωρίζοντας το ταλέντο του Baryshnikov, κυρίως το δυναμισμό που εξέπεμπε στη σκηνή και την καθαρότητα της κλασικής τεχνικής του, πολλοί σοβιετικοί χορογράφοι, όπως ο Oleg Vinogradov, ο Konstantin Sergeyev, ο Igor Tchernichov και ο Leonid Jakobson, χορογράφησαν μπαλέτα για εκείνον. 

Στις 29 Ιουνίου 1974, ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στον Καναδά με τα  Μπαλέτα Μπολσόι, ο Baryshnikov αυτομόλησε ζητώντας πολιτικό άσυλο στο Τορόντο και έγινε μέλος του Εθνικού Μπαλέτου του Καναδά. Επίσης ανακοίνωσε στον κόσμο του χορού ότι δεν πρόκειται να επιστρέψει πίσω στην ΕΣΣΔ. Η πρώτη τηλεοπτική του εμφάνιση μετά την έξοδό του από την προσωρινή απομόνωση στον Καναδά ήταν με το Εθνικό Μπαλέτο του Καναδά στο μπαλέτο "La Sylphide". Αργότερα πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Από το 1974 έως το 1978, ήταν κορυφαίος χορευτής στο American Ballet Theatre (ABT), όπου συνεργάστηκε με την διεθνούς φήμης μπαλαρίνα Gelsey Kirkland. Επίσης συνεργάστηκε με το New York City Ballet και τον George Balanchine και χόρευε συχνά ως guest artist με το Royal Ballet. Περιόδευσε χορεύοντας με συγκροτήματα μπαλέτου και σύγχρονου χορού σε όλο τον κόσμο για δεκαπέντε μήνες. Αρκετοί ρόλοι έχουν δημιουργηθεί γι' αυτόν συμπεριλαμβανομένων των: Opus 19: The Dreamer (1979) από τον Jerome Robbins , Rhapsody (1980) από τον Frederick Ashton και Other Dances με την διάσημη μπαλαρίνα Natalia Makarova από τον Jerome Robbins.

Επέστρεψε το 1980 στο American Ballet Theatre ως χορευτής και καλλιτεχνικός διευθυντής, μια θέση που κατείχε επί μία δεκαετία. Στις 3 Ιουλίου 1986 έγινε πολιτογραφημένος πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών. Από το 1990 έως το 2002, ο Baryshnikov ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του White Oak Dance Project, μιας εταιρείας περιόδευε. Το συγκεκριμένο συγκρότημα χορού ιδρύθηκε από τον Baryshnikov και τον Mark Morris. Το 2003 κέρδισε το βραβείο Prix Benois de la Danse για το μακροχρόνιο έργο του. Το 2005 ίδρυσε το Baryshnikov Arts Center στη Νέα Υόρκη.

Εξελέγη Μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών το 1999. Το 2000 του απονεμήθηκε το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών. Έχει λάβει τρεις τιμητικούς βαθμούς: στις 11 Μαΐου 2006 από το New York University, στις 28 Σεπτεμβρίου 2007 από το Shenandoah Conservatory of Shenandoah University και στις 23 Μαΐου 2008 από το Montclair State University.

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2006 έκανε περιοδεία με το Hell's Kitchen Dance, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Baryshnikov Arts Center. Με έργα του Baryshnikov Arts Center και χορευτές τους Azsure Barton και Benjamin Millepied, η εταιρεία περιόδευσε τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Βραζιλία.

Στα τέλη Αυγούστου του 2007 ο Baryshnikov χόρεψε στο έργο "Place" του Mats Ek με την Ana Laguna στο Dansens Hus στη Στοκχόλμη.

Επίσης ο Baryshnikov έχει εμφανιστεί τρεις φορές στο Ισραήλ: το 1996 που εμφανίστηκε με το White Oak Dance Project στο Ρωμαϊκό αμφιθέατρο στην Καισάρεια, το 2010 που εμφανίστηκε με την Ana Laguna και το 2011 που πρωταγωνίστησε σε εννέα παραστάσεις του έργου «In Paris» στο Suzanne Dellal Center στο Τελ Αβίβ. 

Κινηματογράφος, τηλεόραση και θέατρο

Ο Baryshnikov έκανε το χορευτικό του ντεμπούτο στην Αμερικανική τηλεόραση το 1976 στο πρόγραμμα του PBS στα πλαίσια του οποίου παρουσιαζόταν σε ζωντανή μετάδοση μια παράσταση από το Wolf Trap. Κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων το 1977 το CBS μετέδωσε τηλεοπτικά το μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι "Ο Καρυοθραύστης" σε παραγωγή του AmericanBalletTheatre, μια παραγωγή που εξακολουθεί μέχρι σήμερα να παραμένει η πιο δημοφιλής. Στο συγκεκριμένο μπαλέτο εκτός από τον Baryshnikov  χόρευαν η Gelsey Kirkland, ο Alexander Minz και πολλά μέλη του American Ballet Theatre. Η παραγωγή ήταν βιντεοσκοπημένη στο Καναδά. Αρχικά παρουσιαζόταν από το CBS ενώ αργότερα μεταφέρθηκε  στο PBS, όπου παρουσιάζεται κάθε χρόνο για την περίοδο των Χριστουγέννων εδώ και πολλά χρόνια. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε DVD από την MGM / UA. Το 2004 το DVD της παράστασης εκδόθηκε από την Kultur Video και αποτελεί bestseller κατά τη διάρκεια της Χριστουγεννιάτικης περιόδου. Το DVD κυκλοφορεί στο Ηνωμένο Βασίλειο από την Digital Classics. 

Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο μπαλέτο του Τσαϊκόφσκι έχει παρουσιαστεί στην τηλεόραση πολλές φορές και σε πολλές διαφορετικές εκδοχές, η εκδοχή με τον Baryshnikov ήταν μία από τις δύο μόλις υποψήφιες παραγωγές για βραβείο Emmy. 

Επίσης ο Baryshnikov πρωταγωνίστησε  σε δύο βραβευμένες με Emmy τηλεοπτικές παραγωγές, μία στο ABC και μία στο CBS, στις οποίες χόρεψε με μουσική από το Broadway και το Hollywood αντίστοιχα. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και του 1980, εμφανίστηκε πολλές φορές με το American Ballet Theatre στις παραγωγές "Live from Lincoln Center" και «Great Performances. Επιπλέον έχει εμφανιστεί σε αρκετές τηλεοπτικές εκπομπές του Kennedy Center Honors.

Ο Baryshnikov έπαιξε τον πρώτο του ρόλο σε κινηματογραφική ταινία αμέσως μετά την άφιξή του στη Νέα Υόρκη. Έπαιξε το ρόλο του Yuri Kopeikine, ενός διάσημου Ρώσου χορευτή μπαλέτου, το 1977 στην ταινία "The Turning Point". Για το ρόλο αυτό έλαβε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ. Επίσης συμπρωταγωνίστησε με τον Gregory Hines και την Isabella Rossellini  στην ταινία «White Nights» το 1985, σε χορογραφία Twyla Tharp. Το 1987 έπαιξε στην ταινία "Dancers". Στην τηλεόραση, στην τελευταία σεζόν του σήριαλ "Sex and the City", έπαιξε ένα Ρώσος καλλιτέχνης, τον Aleksandr Petrovsky, ο οποίος προσεγγίζει την Carrie Bradshaw και την παίρνει στο Παρίσι. Επιπλέον συμπρωταγωνίστησε στην ταινία "Company Business" το 1991 με τον Gene Hackman .

Στις 2 Νοεμβρίου 2006 ο Baryshnikov και ο σεφ Alice Waters εμφανίστηκαν σ’ ένα επεισόδιο της σειράς Iconoclasts του Sundance Channel. Οι δύο έχουν αναπτύξει μια μακρά φιλία. Στις 17 Ιουλίου 2007 το «News Hour» με τον Jim Lehrer του PBS παρουσίασε το προφίλ του Baryshnikov και το Arts Center του.

Στις 11 - 21 Απριλίου 2012 ο Baryshnikov πρωταγωνίστησε σε ένα νέο έργο σε σκηνοθεσία Dmitry Krymov με τίτλο «In Paris» και με συμπρωταγωνίστρια του την Anna Sinyakina.

Στις 21 Απριλίου 2015, οι New York Times ανέφεραν ότι ο Baryshnikov είχε προγραμματιστεί να εκτελέσει μια ανάγνωση του βραβευμένου με Νόμπελ ποιητή του Γιόζεφ Μπρόντσκι στη Ρίγα το 2015. Η παράσταση ονομάστηκε "Brodsky / Baryshnikov" και είχε την πρεμιέρα της στις 15 Οκτωβρίου 2015. Η διεθνής του περιοδεία ξεκίνησε στο Τελ Αβίβ τον Ιανουάριο του 2016 και αργότερα παρουσιάστηκε στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 2016.

Βραβεία

1966 Διεθνής Διαγωνισμός Μπαλέτου Βάρνας (χρυσό μετάλλιο)

1969 Διεθνής Διαγωνισμός Μπαλέτου Μόσχας (χρυσό μετάλλιο)

1969 Βραβείο Nijinsky, Ακαδημία χορού των Παρισίων, για παράσταση στο Vestris.

1977 Όσκαρ από την Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών για τον ρόλο του στην ταινία Turning Point.

1977 Χρυσή Σφαίρα από την Ακαδημία του Foreign Film Press για τον ρόλο του στην ταινία Turning Point.

1978 Βραβείο από το περιοδικό Dance.

1979 DFA από το Πανεπιστήμιο Yale.

2000 Kennedy Center Honor

2004 Βραβείο Jerome Robbins.

2005 Εθνικό Βραβείο Τέχνης.

2006 Βραβείο George and Judy Marcus Prize for Lifetime Achievement

2006 Τιμητικός τίτλος από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

2007 Τιμητικός τίτλος από το Ωδείο του Πανεπιστημίου Shenandoah.

2008 Τιμητικός τίτλος από το Πανεπιστήμιο του Montclair.

2019 Τιμητικός τίτλος από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας.

Πηγή: wikipedia.org