La Bayadere: 10 γεγονότα που ίσως δεν γνωρίζετε για το διάσημο μπαλέτο Μπαγιαντέρα

Η Μπαγιαντέρα (La Bayadere) είναι ένα μπαλέτο σε χορογραφία Μαριούς Πετιπά και σε μουσική Λούντβιχ Μίνκους. Αποτελείται από τέσσερις πράξεις και επτά σκηνές. Παρουσιάστηκε πρώτη φορά από το Αυτοκρατορικό Μπαλέτο της Αγίας Πετρούπολης το 1877. Το όνομα του έργου σημαίνει “Ο Χορευτής του Ναού”. 

H υπόθεση του μπαλέτου διαδραματίζεται στην Ινδία πολλά χρόνια πίσω. Στην αρχή του έργου, η Nikiya, μια όμορφη χορεύτρια του ναού, ερωτεύεται έναν νεαρό πολεμιστή, τον Solor. Ωστόσο, ο Solor είναι αρραβωνιασμένος με την κόρη του μαχαραγιά. Κατά τη διάρκεια της γιορτής για τους αρραβώνες της Gamzatti με τον Solor, η Nikiya αναγκάζεται να χορέψει και μετά λαμβάνει ένα καλάθι με λουλούδια από την κόρη του μαχαραγιά. Το καλάθι έχει φίδια και η Nikiya πεθαίνει. Ο Solor πληγωμένος ονειρεύεται ότι ξανασυναντά τη Nikiya και χορεύει μαζί της στο Βασίλειο των Σκιών, την πιο διάσημη σκηνή του μπαλέτου. Τότε ξυπνάει και θυμάται ότι είναι ακόμα αρραβωνιασμένος. Στο γάμο του όμως βλέπει ένα όραμα της Nikiya. Αναφέρει κατά λάθος τους όρκους του σε εκείνη αντί στη νύφη και το παλάτι καταστρέφεται. Ο Solor και η Nikiya επανενώνονται τελικά στο Βασίλειο των Σκιών.

Παρακάτω θα δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα γεγονότα για το μπαλέτο Μπαγιαντέρα:

1. Η λέξη bayadère είναι γαλλική και αναφέρεται σε Ινδό χορευτή ναών. Προέρχεται από την πορτογαλική λέξη μπαλάρ που σημαίνει χορός. 

2. Οι Ινδοί χορευτές ναών επισκέφθηκαν για πρώτη φορά την Ευρώπη το 1838. Προσκλήθηκαν στη Γαλλία από έναν ιμπρεσάριο από το Ποντισερί στη νότια Ινδία. Έμειναν για πάνω από ένα χρόνο και χόρεψαν στο Παρίσι, τη Βιέννη, την Αμβέρσα, τις Βρυξέλλες, το Λονδίνο και το Μπράιτον.

3. Η στάση που επικρατούσε στο Παρίσι μια εποχή για τους πολιτισμούς της Ινδίας και της Άπω Ανατολής αποτυπώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον ποιητή, Θεόφιλο Γκωτιέ: "Η ίδια η λέξη bayadere είναι συνυφασμένη με τον ήλιο, τα αρώματα και την ομορφιά ακόμη και στο πιο συντηρητικό μυαλό… και μέσα από τον απαλό καπνό του θυμιάματος εμφανίζονται οι άγνωστες σιλουέτες της Ανατολής. Μέχρι τώρα οι bayaderes είχαν παραμείνει ένα ποιητικό μυστήριο όπως οι ώρες του παραδείσου του Μωάμεθ. Ήταν απόκοσμα, υπέροχα, παραμυθένια, συναρπαστικά όντα".

4. Το μπαλέτο Μπαγιαντέρα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1877 από τον Γάλλο χορογράφο Μαριούς Πετιπά σε μουσική του Λούντβιχ Μίνκους στο Imperial Bolshoi Kamenny Theatre στην Αγία Πετρούπολη.

5. Το μπαλέτο δημιουργήθηκε ειδικά για μια παράσταση της Ekaterina Vazem, Πρίμα μπαλαρίνα του Αυτοκρατορικού Θεάτρου της Αγίας Πετρούπολης.

6. Ο Petipa πέρασε σχεδόν έξι μήνες για να ανεβάσει το μπαλέτο La Bayadère. Κατά τη διάρκεια των προβών, συγκρούστηκε με την Prima Ballerina, Ekaterina Vazem για το θέμα της εισόδου της στο τελικό Grand Pas d'action του μπαλέτου, ενώ αντιμετώπισε επίσης πολλά προβλήματα με τους σχεδιαστές σκηνικών που δημιούργησαν τα περίτεχνα σκηνικά εφέ του μπαλέτου.

7. Το μπαλέτο δεν είχε παρουσιαστεί στη Δύση μέχρι το 1961 που ανέβηκε στο Παρίσι. Δύο χρόνια αργότερα, ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ ανέβασε το Βασίλειο των Σκιών για το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου με τη Μαργκότ Φοντέιν στο ρόλο της Νικίγια. Η μουσική του Ludwig Minkus ενορχηστρώθηκε από τον συνθέτη / μαέστρο John Lanchbery της Royal Opera House. Η πρεμιέρα ήταν μια εξαιρετική επιτυχία και θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές στιγμές στην ιστορία του μπαλέτου.

8. Το Βασίλειο των Σκιών είναι ένα από τα πιο γνωστά αποσπάσματα του κλασικού μπαλέτου. Ο χορός αρχίζει με 32 χορεύτριες με λευκά κοστούμια που κινούνται σε σειρά σε όλη τη σκηνή. Η χορογραφία είναι εξαιρετική και συχνά παρουσιάζεται και ως μεμονωμένο απόσπασμα. Όμως γεγονός είναι ότι ξεκίνησε για πρώτη φορά ως σόλο χορός τον Μάρτιο του 1903 στο μπαλέτο Peterhof της Ρωσίας. 

9. Σχεδόν όλες οι σύγχρονες παραγωγές του μπαλέτου La Bayadère προέρχονται από την παραγωγή του μπαλέτου Mariinsky, η οποία αρχικά παρουσιάστηκε το 1941 από τους Vakhtang Chabukiani και Vladimir Ponomarev. Η παραγωγή της Natalia Makarova το 1980 για το American Ballet Theatre έχει επίσης παρουσιαστεί από πολλά θέατρα σε όλο τον κόσμο και προέρχεται από την έκδοση Chabukiani και Ponomarev.

10. Η Μπαγιαντέρα ήταν η τελευταία παραγωγή για την οποία εργάστηκε ο Rudolf Nureyev και παρουσιάστηκε στο Palais Garnier του Παρισιού το 1992.

Με πληροφορίες από: shobanajeyasingh.co.uk