Giselle: 10 ενδιαφέροντα γεγονότα για το διάσημο ρομαντικό μπαλέτο

H Ζιζέλ (ή les Wilis) είναι ένα από τα σπουδαιότερα έργα του κλασικού ρεπερτορίου μπαλέτου. Αποτελείται από δύο πράξεις σε λιμπρέτο των Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges (Ζυλ-Ανρί Βερνουά ντε Σαιν-Γκιόργκι) και Théophile Gautier (Θεόφιλος Γκωτιέ) και σε μουσική του Adolphe Adam (Αντόλφ Αντάμ). Η χορογραφία του μπαλέτου είναι των Jean Coralli (Ζαν Κοραλί) και Jules Perrot (Ζυλ Περρό). Το μπαλέτο είναι εμπνευσμένο από ένα ποίημα του Γερμανού ποιητή Heinrich Heine (Χάινριχ Χάινε).

Το μπαλέτο Giselle αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής χωρικής, της Ζιζέλ, η οποία μεταμορφώνεται σε ξωτικό μετά τον πρόωρο θάνατό της και προστατεύει τον αγαπημένο της Άλμπρεχτ από την εκδίκηση μιας ομάδας κακών πνευμάτων που ονομάζονται Wilis (Ουίλις). Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από το Μπαλέτο της Όπερας του Παρισιού στις 28 Ιουνίου 1841. Η χορογραφία των σύγχρονων παραγωγών προέρχεται από τις αναβιώσεις του έργου του Marius Petipa για το Αυτοκρατορικό Ρωσικό Μπαλέτο (Imperial Russian Ballet) (1884, 1899, 1903).

Εκτός από τα παραπάνω ιστορικά γεγονότα που είναι ευρέως γνωστά για το σπουδαίο αυτό μπαλέτο υπάρχουν και κάποια άλλα, λιγότερο γνωστά ενδιαφέροντα στοιχεία για το μπαλέτο Giselle.

- Οι "Wilis" (Ουίλις) στη Ζιζέλ είναι φαντάσματα γυναικών που αναγκάζουν τους άντρες να χορεύουν μέχρι θανάτου. Μερικοί έχουν εντοπίσει ομοιότητες των Wilis με μια μάγισσα σλαβικής προέλευσης που σχετίζεται με το νερό. Το όνομα τους είναι συγγενές με το σκανδιναβικό «Valkyrie», που είναι όνομα και της διάσημης όπερας του Ρίχαρντ Βάγκνερ. 

- Η σκηνή της Ζιζέλ όταν ανακαλύπτει την αλήθεια για τον Άλμπρεχτ στο τέλος της 1ης Πράξης (mad scene) είναι μια από τις πιο διάσημες σκηνές του ρεπερτορίου μπαλέτου που απαιτεί τεχνική αρτιότητα και συναισθηματική έκφραση. 

- Όταν γράφτηκε η Ζιζέλ, επειδή το βαλς συνδεόταν με τη Γερμανία, η συμμετοχή της Ζιζέλ σε ένα βαλς προδίδει την τοποθεσία της ιστορίας. 

- Η πρωτότυπη Ζιζέλ του 1841 περιείχε 54 λεπτά μίμησης με 60 λεπτά χορού, υποδηλώνοντας ότι οι καταξιωμένοι χορευτές έπρεπε να είναι και καλοί ηθοποιοί. Με την πάροδο των ετών ο χορός έπαιξε πιο σημαντικό ρόλο στην αφήγηση της ιστορίας.

- Τα χριστουγεννιάτικο κάλαντα «Cantique de Noël», μεταφρασμένα στα αγγλικά ως «O Holy Night» του συνθέτη της Giselle, Adolphe Adam, λέγεται ότι ήταν η πρώτη μουσική που μεταδόθηκε στο ραδιόφωνο.

- Ο αδελφός του Marius Petipa, Lucien, χόρεψε τον ρόλο του Albrecht στην πρεμιέρα του 1841.

- Το pas de deux στην 1η Πράξη δεν υπήρχε αρχικά στη Ζιζέλ. Η ιστορία λέει ότι ο τραπεζίτης που υποστήριξε την αρχική παραγωγή ήθελε να δει τη φίλη του, Nathalie Fitzjames, να χορεύει κάτι ιδιαίτερο στη σκηνή.

- Το όνομα «Giselle» προέρχεται από τη γερμανική λέξη «gisil», που σημαίνει «όμηρος» ή «ενέχυρο». 

- Το 1800 η Ζιζέλ παρουσιαζόταν ως «ballet-fantastique», που σημαίνει ότι το μπαλέτο περιλάμβανε έναν σκοτεινό και ισχυρό πνευματικό κόσμο και υπερφυσικά ή φανταστικά στοιχεία. Αντίθετα, η Ωραία Κοιμωμένη χαρακτηρίστηκε «ballet-faerie», δηλαδή μπαλέτο με νεράιδες που είχε καλό τέλος. 

- Το χτένισμα του ρόλου της Ζιζέλ – με τα μαλλιά φτιαγμένα με χωρίστρα στη μέση και τραβηγμένα προς τα πίσω σφιχτά πάνω από τα αυτιά – έγινε τάση το 1841 στο Παρίσι. 

Πηγή: kcballet.org