Κάρμεν: Η ιστορία του διάσημου μπαλέτου και οι σπουδαιότερες μπαλαρίνες που ξεχώρισαν στη σκηνή

Η Κάρμεν (ή Σουίτα Κάρμεν) είναι ένα μπαλέτο που δημιουργήθηκε το 1967 από τον χορογράφο Αλμπέρτο Αλόνσο με τη μουσική του Ρώσου συνθέτη Ροντιόν Σεντρίν για την σύζυγό του και διάσημη μπαλαρίνα Μάγια Πλισέτσκαγια. Η πρεμιέρα του μπαλέτου πραγματοποιήθηκε στις 20 Απριλίου 1967 στο Θέατρο Μπολσόι στη Μόσχα. Η μουσική προέρχεται από την ομώνυμη όπερα του Ζωρζ Μπιζέ και είναι προσαρμοσμένη για το μπαλέτο από τον Σεντρίν δημιουργώντας νέους ρυθμούς με πονηρό ύφος. Tο μπαλέτο έχει γίνει γνωστό ως έργο του Σεντρίν και παραμένει δημοφιλές στη Δύση. 

Πως δημιουργήθηκε το διάσημο μπαλέτο

Η ιδέα για το μπαλέτο Carmen Suite δημιουργήθηκε από την θρυλική μπαλαρίνα Μάγια Πλισέτσκαγια (Maya Plisetskaya), σύζυγο του γνωστού συνθέτη Ροντιόν Σεντρίν (Rodion Shchedrin). Το 1964, η Μάγια Πλισέτσκαγια ζήτησε από τον συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς (Dmitri Shostakovich) να συνθέσει ένα μπαλέτο βασισμένο στην ιστορία της Κάρμεν. Όμως Σοστακόβιτς αρνήθηκε και πρότεινε ότι ο Σεντρίν θα μπορούσε να δημιουργήσει κάτι ενδιαφέρον για να εκπληρώσει το αίτημα της Πλισέτσκαγια. Στη συνέχεια απευθύνθηκε στον Αράμ Χατσατουριάν, τον συνθέτη των μπαλέτων Gayane και Spartacus αλλά έμειναν μόνο σε συζητήσεις. Ο Σεντρίν ανέφερε ότι ο Χατσατουριάν είπε στην διάσημη μπαλαρίνα: "Γιατί με χρειάζεσαι; Έχεις συνθέτη στο σπίτι, ρώτα τον!". Τότε ήταν που του ζήτησε η σύζυγός του να γράψει τη μουσική.

Στα τέλη του 1966, τα Εθνικό Μπαλέτο της Κούβας βρέθηκε στη Μόσχα κατά τη διάρκεια της περιοδείας του στη Σοβιετική Ένωση. Η μητέρα της Πλισέτσκαγια παρακολούθησε τις παραστάσεις και την ενθάρρυνε να φύγει. Τότε η Πλισέτσκαγια προσέγγισε τον χορογράφο του γνωστού θιάσου μπαλέτου, Αλμπέρτο Αλόνσο (Alberto Alonso) και του εξέφρασε την επιθυμία της για τη δημιουργία του μπαλέτου Κάρμεν. Ο Αλόνσο δημιούργησε το λιμπρέτο και συνεργάστηκε με χορευτές του Μπαλέτου της Κούβας. Στη συνέχεια πήγε στη Μόσχα για να παρουσιάσει το έργο στην Πλισέτσκαγια. Ο Ροντιόν Σεντρίν παρακολούθησε τις πρώτες πρόβες της Πλισέτσκαγια με τον Αλόνσο και συμφώνησε να γράψει τη μουσική για το μπαλέτο.

Όσο προσπαθούσε ο Ροντιόν Σεντρίν να γράψει μια πρωτότυπη σύνθεση για αυτό το έργο, κατάλαβε ότι δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από την μουσική που έγραψε ο Γάλλος συνθέτης Ζωρζ Μπιζέ (Georges Bizet) για την ομώνυμη όπερα του, μια σύνθεση που ο Σεντρίν χαρακτήρισε "φανταστική, την καλύτερη σε όλη την ιστορία της μουσικής". Τελικά ο Σεντρίν αποφάσισε να εκμεταλλευτεί αυτή τη σύνθεση και το ονόμασε "μια δημιουργική συνάντηση μυαλών". Έχοντας τα λόγια του Σοστακόβιτς στο μυαλό του, ο Σεντρίν είπε: "Έπρεπε να συνδυάσω... κάτι καινούργιο... με αυτές τις διάσημες μελωδίες". Η πρόθεσή του ήταν να αποτίσει φόρο τιμής σε αυτό που έκανε ο George Bizet και να αναγνωρίσει την καθολικότητα της μουσικής του, προσθέτοντας στην ιστορία της Κάρμεν τις δικές του ιδέες. 

Ρόλοι

Κάρμεν, μια γυναίκα τσιγγάνα

Δον Χοσέ, δεκανέας των δραγώνων

Εσκαμίγιο, ταυρομάχος

Θουνίγκα, υπολοχαγός των δραγώνων

Μοίρα

Δικαστής

Σύνοψη

Τόπος: Σεβίλλη, Ισπανία 

Περίοδος: Γύρω στο 1820

Το σενάριο του Alonso επικεντρώνεται στην Κάρμεν, τον Δον Χοσέ και τον ταυρομάχο Εσκαμίγιο. Η Κάρμεν είναι μια παθιασμένη γυναίκα, με ελεύθερο πνεύμα σε αντίθεση με τον άστατο χαρακτήρα του Δον Χοσέ. Η μοίρα, μια μπαλαρίνα ντυμένη στα μαύρα και μια αναπαράσταση του alter ego της Κάρμεν, λέει στην Κάρμεν την τύχη της με μια τράπουλα. Μια διαμάχη με εμπόρους καπνού οδηγεί στη σύλληψη της Κάρμεν από τον υπολοχαγό Θουνίγκα. Στη φυλακή παρασύρει τον Δον Χοσέ και τον πείθει να την απελευθερώσει. Η Κάρμεν πρωταγωνιστεί σε ένα ερωτικό τρίγωνο με τον Δον Χοσέ και τον δημοφιλή ταυρομάχο Εσκαμίγιο.

Τα σκηνικά του Boris Messerer περιλαμβάνουν μια εικονική αρένα ταυρομαχιών που συμβολίζει τη ζωή, συνδέοντας τη μοίρα των ταυρομάχων με το πεπρωμένο της Κάρμεν. Οι θεατές με τις μάσκες και ο δικαστής αντιπροσωπεύουν την αποδοκιμασία της κοινωνίας για την ασυνήθιστη συμπεριφορά της Κάρμεν και των εραστών της. Η μοιρά επανεμφανίζεται στην τελευταία πράξη παίζοντας το ρόλο ενός ταύρου και οι τρεις κύριοι χαρακτήρες συναντιούνται στην αρένα. Η Κάρμεν χορεύει εναλλάξ με τη μοίρα, τον Εσκαμίγιο και τον Δον Χοσέ μέχρι να σκοτωθεί. Πεθαίνει χαϊδεύοντας το πρόσωπο του Don José, αποκαλύπτοντας ότι είναι ο δολοφόνος. 

Οι πρίμα μπαλαρίνες που έχουν ξεχωρίσει χορεύοντας το ρόλο της Κάρμεν

Maya Pisetskaya

Alisia Alonso

Svetlana Zakharova

Diana Vishneva

Πηγή: wikipedia.org