Μπαλέτο: Η ιστορία και η εξέλιξη της μουσικής για τον κλασικό χορό

Το μπαλέτο είναι μια μορφή τέχνης που συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την κλασική μουσική. Η μουσική τις περισσότερες φορές χρησιμοποιείται για να χρωματίσει αυτό που συμβαίνει στη σκηνή ή ακούγεται στο πλαίσιο μιας συναυλίας από μια ορχήστρα. Ποια είναι όμως η σχέση της μουσικής με το μπαλέτο;

Όταν το μπαλέτο έγινε μορφή τέχνης κατά τη διάρκεια του 17ου και 18ου αιώνα, η μουσική αποτελούσε βασικό του στοιχείο. Χρειάστηκε πολύς χρόνος για να θεωρηθεί η μουσική σχεδόν ισοδύναμη με τον χορό στη σκηνή, αλλά αυτό δεν εμπόδισε ορισμένους από τους πιο αγαπημένους συνθέτες της ιστορίας να δημιουργήσουν τα καλύτερα έργα τους για μπαλέτο.

Η Λίμνη των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι ήταν ένα από τα σημαντικότερα έργα της μουσικής του μπαλέτου. Ήταν η πρώτη φορά που ένας συνθέτης αποκλειστικά συμφωνικός είχε συνθέσει ένα έργο για μπαλέτο και αυτό έγινε το 1876. Είναι ένα αριστουργηματικό έργο που ακούγεται με ή χωρίς χορό. Είναι γεμάτο μελωδίες, όπως ο Χορός των Μικρών Κύκνων και τα pas de deux στην δεύτερη και τρίτη πράξη του μπαλέτου.

Αλλά αυτό ήταν μόνο μια αρχή για τη μουσική του μπαλέτου. Πολλοί συνθέτες είχαν ασχοληθεί με την σύνθεση μουσικής για μπαλέτο. Η εστίαση ήταν αυστηρά στο χορό και η δουλειά του συνθέτη ήταν απλά να συνοδεύει τις κινήσεις των χορευτών. Τα πρώιμα παραδείγματα της μουσικής για μπαλέτο ήταν το έργο Les Indes Galantes του Jean-Phillipe Rameau το 1735 (που στην πραγματικότητα είναι κάτι περισσότερο από μια όπερα – μπαλέτο) και το έργο Psyché ou la puissance de l'amour. Αυτά τα έργα είναι ενδεικτικά της τέχνης στην πρώιμη μορφή της, ενώ οι συνθέτες εξακολουθούσαν να επεξεργάζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη μουσική για το χορό.

Η μουσική του μπαλέτου άρχισε να αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον με το έργο του Τσαϊκόφσκι. Με καταγωγή από τη Ρωσία, μια από τις πιο γνωστές χώρες του μπαλέτου, ο Τσαϊκόφσκι και οι συνάδελφοί του είχαν άφθονες ευκαιρίες να συνθέσουν μουσική για το μπαλέτο. Το Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Προκόφιεφ (που έκανε πρεμιέρα το 1938) είναι ένα άλλο μπαλέτο που είναι διάσημο για τη μουσική του όσο και για τις δυναμικές χορευτικές του κινήσεις. 

Ένα άλλο εντυπωσιακό έργο είναι η Σταχτοπούτα του Προκόφιεφ από το 1944. Στο μπαλέτο υπάρχουν σπάνια αποσπάσματα με παντομίμα και οι ξεκαρδιστικοί χοροί των άσχημων αδελφών. Άλλα δύο σημαντικά έργα είναι το Adagio στο Σπάρτακο του συνθέτη Aram Khachaturian και το Sabre Dance από το μπαλέτο Gayane.

Από τις πιο δύσκολες συνθέσεις για μπαλέτο του 20ου αιώνα ήταν τα έργα του Στραβίνσκι. Όπως το έργο The Rite of Spring με περίπλοκη χορογραφία.

Εκτός από τα έργα των Ρώσων συνθετών αξιοσημείωτο είναι το έργο του Mendelssohn για το μπαλέτο Όνειρο Θερινής Νύχτας. Διατηρώντας την ευρωπαϊκή τάση στην μουσική μπαλέτου, αυτό το έργο διαθέτει ορισμένα από τα πιο αγαπημένα κομμάτια, όπως το Wedding March. Ωστόσο, δεν είναι αυστηρά μουσική μπαλέτου όπως την ξέρουμε. Αρχικά δημιουργήθηκε από τον Mendelssohn για να συνοδεύσει μια έκδοση του πρωτότυπου έργου του Σαίξπηρ. Μόνο το 1962 έγινε πλήρες μπαλέτο.

Το μπαλέτο είναι μια μορφή τέχνης με μουσική. Οι παραστάσεις με τη μουσική του Τσαϊκόφσκι εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά δημοφιλείς στο κοινό. Η μόδα της μετατροπής του μπαλέτου σε απλά ορχηστρικά έργα (συνήθως αποκαλούμενα ως “Μπαλέτα Σουίτες” ή άλλα παρόμοια) σήμαινε ότι μεγάλο μέρος αυτής της μουσικής είναι εξίσου ευχάριστο χωρίς το χορό.

Έτσι όταν παρακολουθήσετε ένα ζωντανό μπαλέτο δεν πρέπει να αγνοήσετε την μουσική του. Συχνά όταν δεν υπάρχει χορός, η μουσική παρουσιάζει εξίσου σημαντικό ενδιαφέρον σε μια παραγωγή. Η μουσική είναι σημαντική για το μπαλέτο.

Πηγή: classicfm.com