Η Κόρη του Φαραώ: Η υπόθεση και ενδιαφέροντα στοιχεία για το διάσημο μπαλέτο

Η Κόρη του Φαραώ (La Fille du Pharaon) είναι ένα μπαλέτο χορογραφημένο από τον Marius Petipa με μουσική του Cesare Pugni. Το λιμπρέτο ανήκει στον Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges και είναι εμπνευσμένο από το έργο "Le Roman de la Momie" του Théophile Gautier. Το μπαλέτο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από το Imperial Ballet (Αυτοκρατορικό Μπαλέτο) στο Imperial Bolshoi Kamenny Theatre στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας στις 18 Ιανουαρίου 1862 με σκηνικά ήταν των A. Roller, G. Wagner και κοστούμια των Kelwer και Stolyakov.

Στην επίσημη πρεμιέρα του μπαλέτου τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμήνευαν οι κορυφαίοι χορευτές: Carolina Rosati (Mummy/ Aspicia), Nicholas Goltz (Pharaoh), Marius Petipa (Ta-Hor), Timofey Stoukolkin (John Bull), Lubov Radina (Ramzaya), Felix Kschessinskiy (King of Nubia) και Lev Ivanov (Fisherman). Να σημειωθεί ότι με το ρόλο αυτό ο Marius Petipa ολοκλήρωσε την καριέρα του ως χορευτής και έγινε balletmaster.

Η Συλλογή Sergeyev, που αποτελεί τμήμα της Συλλογής Θεάτρου του Πανεπιστημίου του Harvard, περιέχει σημειώσεις του Marius Petipa σχετικές με τη χορογραφία της παραγωγής του μπαλέτου «The Pharaoh's Daughter» από το 1898 για την μπαλαρίνα Mathilde Kschessinskaya. Οι συμβολισμοί τεκμηριώνουν τη χορογραφία του Petipa για τους χορούς των κύριων ρόλων, ενώ η χορογραφία για το corps de ballet και διάφορες άλλες σκηνές είναι σε περιορισμένο βαθμό τεκμηριωμένη. Τα στοιχεία αυτά χρησιμοποίησε αργότερα ο Pierre Lacotte για να δημιουργήσει την αναβίωση του συγκεκριμένου μπαλέτου που παρουσιάστηκε το 2000.

Υπόθεση του μπαλέτου

Ένας Άγγλος άρχοντας, ο υπηρέτης του John Bull και ένας βοηθός που τους καθοδηγεί μετά από μια αμμοθύελλα βρίσκονται σε μια πυραμίδα κάνοντας Αφρικανικό σαφάρι. Αρχίζουν να κάνουν θόρυβο, αλλά ο οδηγός τους ζητά να ησυχάσουν και να σεβαστούν την κόρη του Φαραώ που βρίσκεται στον τάφο της στην πυραμίδα. Έτσι, για να περάσει η ώρα, ο οδηγός τους δίνει όπιο. Μόλις ο άρχοντας εισπνέει το όπιο, παράξενα πράγματα αρχίζουν να συμβαίνουν. Πολλές άλλες μούμιες στην πυραμίδα αρχίζουν να ζωντανεύουν.  Ξαφνικά η κόρη του Φαραώ, Aspicia, ζωντανεύει και ακουμπά το χέρι της στην καρδιά του άρχοντα. Έτσι ο άρχοντας μεταφέρεται στο παρελθόν.  Μετατρέπεται σε Ta-Hor, έναν άνθρωπο από την αρχαία Αίγυπτο που σώζει την Aspicia από ένα λιοντάρι. Ο Ta-Hor και η Aspicia ερωτεύονται, αλλά εκείνη είναι αρραβωνιασμένη με τον βασιλιά Nubian. Φεύγουν μαζί και ο βασιλιάς τους κυνηγά. Ο Ta-Hor και η Aspicia σταματούν στο πανδοχείο ψαράδων προκειμένου να κρυφτούν και οι ντόπιοι ψαράδες τους ρωτούν αν θέλουν να τους συνοδεύσουν σε ένα αλιευτικό ταξίδι. Όμως η Aspicia αποφασίζει να μείνει πίσω. Τότε ο βασιλιάς Nubian σταματά στο πανδοχείο για να ξεκουραστεί και βρίσκει την Aspicia. Εκείνη στην προσπάθεια της να ξεφύγει από τους φρουρούς του βασιλιά πέφτει στο Νείλο ποταμό.

Στο κάτω μέρος του ποταμού, το Πνεύμα του Νείλου, καλεί τα μεγάλα ποτάμια του κόσμου να χορέψουν για την Aspicia και της λέει ότι πρέπει να μείνει.  Όταν η Aspicia το ακούει αυτό, ρωτά αν μπορεί να πραγματοποιηθεί μια ευχή της, η οποία είναι να επιστρέψει πάλι πίσω στη γη. Όταν οι αλιείς και ο Ta-Hor επιστρέφουν από το αλιευτικό ταξίδι, ο Nubian συλλαμβάνει τον Ta-Hor και τον πηγαίνει πίσω στο παλάτι του Φαραώ προκειμένου να τιμωρηθεί για την "απαγωγή" της πριγκίπισσας.

Όταν η Aspicia επιστρέφει στη γη, οι ψαράδες την πηγαίνουν πίσω στο παλάτι. Τη στιγμή που μπαίνει στο παλάτι βλέπει τον Ta-Hor καταδικασμένο σε θάνατο από δάγκωμα κόμπρας. Εξηγεί ότι αν πεθάνει, θα πεθαίνει και εκείνη, και πλησιάζει το φίδι για να την δαγκώσει. Ο Φαραώ παίρνει θέση και της δίνει την άδεια να παντρευτεί τον Ta-Hor. Ο βασιλιάς Nubian σε μια έκρηξη οργής τους απειλεί ότι θα πάρει εκδίκηση. Όλοι αρχίζουν να γιορτάζουν, αλλά στην κορύφωση της γιορτής το όνειρο τελειώνει καθώς αποχωρεί η επήρεια από το όπιο, με συνέπεια ο Ta-Hor να μετατρέπεται πάλι στον Άγγλο άρχοντα. Καθώς φεύγουν από την πυραμίδα, ο άρχοντας ανατρέχει στον τάφο της Aspicia και θυμάται την αγάπη που μοιράστηκαν.

Ιστορία του μπαλέτου

Αξίζει να επισημανθεί ότι «Η Κόρη του Φαραώ» ήταν η πρώτη σημαντική επιτυχία του Marius Petipa. Ήταν η παραγωγή που δημιούργησε ως χορογράφος και απέκτησε εξέχουσα θέση ανάμεσα σε άλλα μεγάλα μπαλέτα στο Αυτοκρατορικό Θέατρο (Imperial Theatre) της Αγίας Πετρούπολης στη Ρωσία. Το μπαλέτο, υπό την επίβλεψη του balletmaster των Αυτοκρατορικών Θεάτρων, Arthur Saint-Leon, παρουσιάστηκε με την χορογραφία του Petipa το 1862. Η μπαλαρίνα Carolina Rosati χόρεψε τον κύριο ρόλο της Aspicia.  Πρόκειται για μια κορυφαία μπαλαρίνα του Imperial Theater που την περίοδο εκείνη προετοιμαζόταν για την ολοκλήρωση της καριέρας της ως επαγγελματίας χορεύτρια. Χόρεψε με παρτενέρ τον Marius Petipa, ο οποίος ερμήνευσε τον ρόλο του Lord Wilson/Ta-Hor, του ήρωα και εραστή της Aspicia. Ο Marius Petipa μετά την παραγωγή που παρουσίασε επρόκειτο να διοριστεί δεύτερος balletmaster μετά τον Saint-Leon. Το μπαλέτο «The Pharaoh's Daughter»  δεν ήταν ευρέως διαδεδομένο από την πρεμιέρα του μέχρι την αναβίωση που ο διάσημος χορογράφος Pierre Lacotte δημιούργησε για το Bolshoi Ballet το 2000. Βρέθηκαν οι σημειώσεις από την αρχική παραγωγή του Petipa, αποκρυπτογραφήθηκαν και το μπαλέτο απέκτησε πλέον σταθερή θέση στο ρεπερτόριο του Μπαλέτου Μπολσόι.

Επίσης επρόκειτο για μία παραγωγή μπαλέτου ανάλογη μιας μεγάλης όπερας. Αποτελούσε ένα θέαμα διάρκειας τεσσάρων ωρών με μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων (περίπου 400) κατά τη διάρκεια του οποίου παρουσιάζονται διαφορετικά στυλ και τεχνικές.

O Marius Petipa με το έργο του άλλαξε την τέχνη του κλασικού μπαλέτου. Εισήγαγε divertissements, ή επιδείξεις χορού που ίσως ήταν συμβολικές ή ασήμαντες στην υπόθεση του έργου. Επρόκειτο για τμήματα της παράστασης όπου δεν χόρευαν οι πρωταγωνιστές αλλά το corps de ballet ή άλλοι χαρακτήρες του έργου. Έτσι ο Marius Petipa ξεκίνησε την τοποθέτηση αυτών των divertissements σε όλα τα μπαλέτα του (Swan Lake, La Bayadere, The Sleeping Beauty, κλπ). Η τεχνική αυτή έκτοτε χρησιμοποιήθηκε και από πολλούς άλλους χορογράφους ως ένας τρόπος που θα έδινε χρόνο στους χορευτές για να αλλάξουν κοστούμια, παπούτσια ή για να δημιουργήσουν μια σκηνή ως διάλειμμα κατά τη διάρκεια της παράστασης.

Επίσης να σημειωθεί ότι το ενδιαφέρον που υπήρχε εκείνη την εποχή για την Αρχαία Αίγυπτο σχετίζεται με πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και με το έργο «Le Roman de la Momie» του Théophile Gautier. Αυτά ώθησαν τον  Petipa να δημιουργήσει το «The Pharaoh's Daughter». Επίσης τα κοστούμια  είναι διακοσμημένα με Αιγυπτιακά κοσμήματα και άλλα διακοσμητικά. Έτσι το κοινό μπορεί να έχει μια καλύτερη αίσθηση της Αιγύπτου παρακολουθώντας την παράσταση.

Όπως προαναφέρθηκε λογοτεχνική πηγή του μπαλέτου είναι το έργο «Le Roman de la Momie» του Théophile Gautier. Η λογοτεχνική αφήγηση περιλαμβάνει όλα τα είδη ρομαντικών τεχνασμάτων: η παθιασμένη ιστορία αγάπης της κόρης του μεγάλου ιερέα Tahoser και ο Φαραώ σε μια Βιβλική Αίγυπτο η οποία, όμως, εξαφανίστηκε στο μπαλέτο και η Γοτθική ατμόσφαιρα των ζοφερών διαδρόμων και σκοτεινών τάφων. Το μπαλέτο διατηρεί την αίσθηση του φανταστικού από το έργο του Gautier συνδυάζοντας τη με γήινα πάθη.

Πηγή: wikipedia.org