Raymonda: Η ιστορία ενός από τα κορυφαία μπαλέτα του κλασικού ρεπερτορίου

H Ραϋμόντα είναι ένα μπαλέτο που αποτελείται από τρεις πράξεις και τέσσερις σκηνές, χορογραφημένο από τον Marius Petipa, με μουσική του Alexander Glazunov. Παρουσιάστηκε πρώτη φορά από το Αυτοκρατορικό Μπαλέτο (Imperial Ballet) στο Αυτοκρατορικό Θέατρο Mariinsky (Imperial Mariinsky Theatre) στις 19 Ιανουαρίου 1898 στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Μεταξύ των πιο γνωστών αποσπασμάτων του μπαλέτου είναι το "Pas Classique hongroisor Raymonda Pas de dix" από την τρίτη πράξη που συχνά παρουσιάζεται μεμονωμένο σε παραστάσεις.

Παρά το γεγονός ότι το μπαλέτο εξακολουθεί να παρουσιάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα από το Mariinsky Ballet της Αγίας Πετρούπολης, η χορογραφία του Petipa αναθεωρήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Konstantin Sergeyev όταν ο ίδιος ανέβασε μια νέα εκδοχή του μπαλέτου το 1948. Αξιοσημείωτο είναι ότι η έκδοση του Sergeyev εξακολουθεί να παρουσιάζεται από το Mariinsky Ballet μέχρι σήμερα, ενώ παράλληλα αποτελεί την κύρια έκδοση του μπαλέτου «Raymonda» που ανεβάζουν κορυφαίοι θίασοι μπαλέτου σε όλο τον κόσμο μαζί με τις νέες παραγωγές που ανέβασαν οι Rudolf Nureyev και Anna-Marie Holmes.

Η πρωτότυπη χορογραφία και ο σχεδιασμός των σκηνών της παραγωγής του μπαλέτου "Raymonda" από το Imperial Ballet καταγράφηκε γύρω στο 1903 στην μέθοδο χορογραφικής γραφής Stepanov όταν ο Petipa έκανε πρόβες με τους χορευτές ανάμεσα στους οποίους ήταν και η μπαλαρίνα Olga Preobrajenskaya που ερμήνευσε τον κύριο ρόλο στο μπαλέτο. Όλο το υλικό για την παράσταση αποτελεί μέρος της Συλλογής Sergeyev (Sergeyev Collection) του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ (Harvard University). Το 2011 ο Sergei Vikharev χρησιμοποίησε αυτά τα στοιχεία για να δημιουργήσει μια σχεδόν ολοκληρωμένη ανακατασκευή της αρχικής παραγωγής του 1898 για το Θέατρο της Σκάλας του Μιλάνου (Teatro alla Scala).

Ιστορία

Σύνθεση της Ιστορίας

Η Raymonda ήταν μια δημιουργία του Marius Petipa, του διάσημου Maître de Ballet των Αυτοκρατορικών Θεάτρων της Αγίας Πετρούπολης, του συνθέτη  Alexander Glazunov, του διευθυντή των Αυτοκρατορικών Θεάτρων της Αγίας Πετρούπολης, Ivan Vsevolozhsky και της συγγραφέως και αρθρογράφου Lidiya Pashkova.

Ιστορικό παραστάσεων

Πρεμιέρα στην Αγία Πετρούπολη (Παγκόσμια Πρεμιέρα)

Ημερομηνία: 19 Ιανουαρίου 1898

Χώρος: Θέατρο Mariinsky της Αγίας Πετρούπολης

Balletmaster: Marius Petipa

Μαέστρος: Riccardo Drigo

Σκηνογράφοι: O. Allegri, K. Ivanov, Pyotr Lambin

Πρεμιέρα στη Μόσχα

Ημερομηνία: 5 Φεβρουαρίου 1900

Χώρος: Θέατρο Bolshoi της Μόσχας

Balletmaster: Ivan Khlyustin, Aleksander Gorsky

Μαέστρος: Andrey Arends

Σκηνογράφοι: Karl Valts (Waltz), Lütke-Meyer, P. Isakov

Η παραγωγή του 1908

1908, Moscow, Bolshoi Theatre, ballet master Gorsky, μαέστρος Arends, σκηνικά από τον Konstantin Korovin

Αναβιώσεις του μπαλέτου

Το πλήρες σε μήκος μπαλέτο «Raymonda» έχει παρουσιαστεί σε πολλές αναβιώσεις μεταξύ των οποίων οι πιο αξιοσημείωτες παραγωγές ήταν: η παραγωγή του Mikhail Fokine για τα Ρώσικα Μπαλέτα (Ballets Russes) το 1909, η παραγωγή που παρουσίασε η θρυλική Anna Pavlova στα πλαίσια της περιοδείας της το 1914, η παραγωγή του George Balanchine και της Alexandra Danilova για το Ballet Russe de Monte Carlo  το 1946, η παραγωγή του Konstantin Sergeyev  για το Kirov Ballet το 1948, η παραγωγή του Rudolf Nureyev για το American Ballet Theatre το 1975 και για το Μπαλέτο της Όπερας του Παρισιού (Paris Opera Ballet) το 1983, η παραγωγή του Yuri Grigorovich για το Bolshoi Ballet το 1984, η παραγωγή της Anna-Marie Holmes (με σύμπτυξη σε 2 πράξεις) για το Εθνικό Μπαλέτο της Φιλανδίας (Finnish National Ballet) το 2004, μια έκδοση που αργότερα ανέβασε για το American Ballet Theatre το ίδιο έτος και το 2005 για το Εθνικό Μπαλέτο της Ολλανδίας (Dutch National Ballet).

Επίσης έχουν παρουσιαστεί σε πολλές παραστάσεις αποσπάσματα από το πλήρες σε μήκος μπαλέτο «Raymonda», όπως το «Grand Pas Classique Hongrois» από την τρίτη Πράξη, το οποίο θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του Marius Petipa. Αξιοσημείωτες παραγωγές επιπλέον είναι: του George Balanchine για το New York City Ballet  (1955, 1961, 1973),  του Rudolf Nureyev για την περιοδεία του Βασιλικού Μπαλέτου του Λονδίνου (Royal Ballet) (1964) καθώς και του Mikhail Baryshnikov  για το American Ballet Theatre.

Επιπρόσθετα το 2005, το Μπαλέτο της Αυστραλίας (Australian Ballet Company) παρουσίασε μια σύγχρονη εκδοχή του μπαλέτου «Raymonda», στην οποία η ιστορία διαδραματίζεται κατά τη δεκαετία του 1950, όπου η Raymond είναι μια σταρ του Χόλιγουντ και έχει γυρίσει την τελευταία της ταινία πριν παντρευτεί έναν Ευρωπαίο ηγεμόνα. Η συγκεκριμένη έκδοση παρουσιάστηκε με χορογραφία του Stephen Baynes και δεν έχει καμία ομοιότητα με το αρχικό μπαλέτο.

Σύνοψη

1η Πράξη

1η Σκηνή: Η γιορτή της Raymonda

Στο κάστρο έχουν αρχίσει οι προετοιμασίες για την ονομαστική γιορτή της νεαρής κόμισσας Raymonda. Η Κόμισσα Sybil de Daurice, η θεία της Raymonda, επιπλήττει όλους όσους είναι παρόντες, μεταξύ των οποίων και την Raymonda με τις φίλες της Henrietta και Clémence και τους τροβαδούρους Béranger και Bernard, για την απραξία τους και το πάθος τους για το χορό, υπενθυμίζοντας τους τη θρυλική White Lady, την προστάτιδα του κάστρου, η οποία προειδοποιεί την οικογένεια των Daurice κάθε φορά που ένα από τα μέλη της βρίσκεται σε κίνδυνο και τιμωρεί όσους δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Οι νέοι γελούν θεωρώντας ως προλήψεις τα λόγια της κόμισσας συνεχίζουν να γιορτάζουν. Ο φροντιστής του κάστρου των Daurice αναγγέλλει την άφιξη ενός αγγελιοφόρου που έχει αποσταλεί από τον αρραβωνιαστικό της Raymonda, τον ευγενή Σταυροφόρο Ιππότη, Jean de Brienne, προκειμένου να μεταφέρει ένα μήνυμα για την αγαπημένη του. Η Raymonda χαίρεται όταν διαβάζει ότι ο Βασιλιάς της Ουγγαρίας Andrei II, για τον οποίο ο Jean de Brienne έχει αγωνιστεί, επιστρέφει στο σπίτι του θριαμβευτής και ο Jean de Brienne πρόκειται να φτάσει στο κάστρο των Daurice την επόμενη μέρα για το γάμο τους. Ξαφνικά όμως οι εορτασμοί διακόπτονται όταν ο φροντιστής ανακοινώνει την απρόσμενη άφιξη του Σαρακηνού ιππότη, Abderakhman και των ακολούθων του, οι οποίοι έχουν σταματήσει στο κάστρο αναζητώντας καταφύγιο για τη νύχτα. Γοητευμένος από την ομορφιά της Raymonda, ο Abderakhman την ερωτεύεται και αποφασίζει να κάνει τα πάντα για να την κερδίσει. Η γιορτή συνεχίζεται μέχρι αργά τη νύχτα και όταν πια έχει ξημερώσει η Raymonda εξαντλημένη αποκοιμιέται σε ένα καναπέ. Ενώ κοιμάται αρχίζει να ονειρεύεται τη White Lady που φαίνεται να φωτίζεται από το φως του φεγγαριού και με μια αγέρωχη χειρονομία καλεί την Raymonda να την ακολουθήσει.

2η Σκηνή: Τα οράματα

Η White Lady, χωρίς να κάνει θόρυβο, προχωρά κατά μήκος της βεράντας. Η Raymonda την ακολουθεί σε μια κατάσταση απώλειας συνείδησης. Με ένα σήμα της White Lady, ο κήπος τυλίγεται από ομίχλη. Αργότερα η ομίχλη εξαφανίζεται και εμφανίζεται ο Jean de Brienne. Ενθουσιασμένη η Raymonda τρέχει στην αγκαλιά του και περιβάλλονται από δόξα, ιππότες και ουράνιες κόρες. Ο κήπος φωτίζεται από ένα φανταστικό φως και η Raymonda εκφράζει τη χαρά της στη White Lady, η οποία διακόπτει τον ενθουσιασμό της με ένα όραμα για το τι την περιμένει. Η Raymonda θέλει να επιστρέψει στον αρραβωνιαστικό της, αλλά αντί αυτού βρίσκει τον Abderakhman, που έχει λάβει τη θέση του Jean de Brienne. Ο Abderakhman δηλώνει ότι αγαπά με πάθος την Raymonda, αλλά εκείνη αναστατωμένη γρήγορα τον απορρίπτει. Νεράιδες και τα ξωτικά εμφανίζονται από παντού περιβάλλοντας την Raymonda, η οποία καλεί τη White Lady για να την σώσει ενώ παράλληλα ο Abderakhman προσπαθεί να την πάρει με τη βία. Η Raymonda πέφτει στο έδαφος κραυγάζοντας μέσα σε μια ομίχλη. Τότε το φρικτό όραμα εξαφανίζεται μαζί με τη White Lady.

2η Πράξη

Η Αυλή του Κάστρου

Η γιορτή προς τιμήν της άφιξης του Jean de Brienne λαμβάνει χώρα. Η Raymonda καλωσορίζει τους επισκέπτες της, αλλά δεν μπορεί να κρύψει την ανησυχία που νιώθει καθώς ο Jean de Brienne καθυστερεί. Ο Abderakhman την προσεγγίζει κατ 'επανάληψη και αποκαλύπτει το πάθος του γι' αυτήν, αλλά έχοντας υπόψη τις προειδοποιήσεις της White Lady, η Raymonda τον απορρίπτει με περιφρόνηση. Ο Abderakhman γίνεται ακόμα πιο επίμονος και συνειδητοποιεί ότι ο μόνος τρόπος για να γίνει δική του η Raymonda είναι με τη βία. Καλεί τους σκλάβους του να χορέψουν για εκείνη, ενθαρρύνει σηκώνοντας το κύπελλο του τους επισκέπτες να πιουν και έχοντας ρίξει ένα φίλτρο στο ποτήρι του καθενός οι καλεσμένοι μεθούν. Τότε ο Abderakhman, εκμεταλλεύεται την ευκαιρία και αρπάζει την Raymonda προσπαθώντας να την απαγάγει. Ευτυχώς όμως την κατάλληλη στιγμή φτάνει ο Jean de Brienne συνοδευόμενος από τον Βασιλιά Andre II και τους ιππότες του. Ο Jean de Brienne σώζει την Raymonda από τα χέρια των Σαρακηνών και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον Abderakhman. Ο Βασιλιάς διατάζει τους δύο αντιπάλους να σταματήσουν τη μονομαχία, κατά τη διάρκεια της οποίας η White Lady εμφανίζεται στον πύργο του κάστρου. Ο Abderakhman είναι ζαλισμένος και πεθαίνει, σκοτώθηκε με το σπαθί του Jean de Brienne. Η Raymonda αγκαλιάζει με χαρά τον αρραβωνιαστικό της και οι δύο νέοι επιβεβαιώνουν την αγάπη τους καθώς ο Βασιλιάς ενώνει τα χέρια τους.

3η Πράξη

Ο Γάμος

Η Raymonda και ο Jean de Brienne παντρεύονται και ο Βασιλιάς Andre II της Ουγγαρίας και η κόμισσα Sybil δίνουν τις ευλογίες τους στους νεόνυμφους. Προς τιμήν του Βασιλιά της Ουγγαρίας πραγματοποιείται μια γιορτή με Ουγγρικούς χορούς.

Πηγή: wikipedia.org