Giselle: Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για το διάσημο ρομαντικό μπαλέτο

H Ζιζέλ (ή les Wilis) είναι ένα μπαλέτο δύο πράξεων με λιμπρέτο που έχουν συνθέσει οι Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges (Ζυλ-Ανρί Βερνουά ντε Σαιν-Γκιόργκι) και Théophile Gautier (Θεόφιλος Γκωτιέ). Η μουσική του μπαλέτου είναι του συνθέτη Adolphe Adam (Αντόλφ Αντάμ) ενώ η χορογραφία είναι των Jean Coralli (Ζαν Κοραλί) και Jules Perrot (Ζυλ Περρό). Το μπαλέτο είναι εμπνευσμένο από ένα ποίημα του Heinrich Heine.

Το μπαλέτο αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής χωρικής, της Ζιζέλ, η οποία μεταμορφώνεται σε ξωτικό μετά τον πρόωρο θάνατό της και προστατεύει τον αγαπημένο της από την εκδίκηση μιας ομάδας πνευμάτων κακόβουλων γυναικών που ονομάζονται Wilis (Ουίλις).

Η Giselle παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από το Μπαλέτο du Théâtre de l'Académie Royale de Musique (Μπαλέτο της Όπερας του Παρισιού) στο Παρίσι της Γαλλίας, στις 28 Ιουνίου 1841. Η χορογραφία των σύγχρονων παραγωγών προέρχεται από τις αναβιώσεις του έργου του Marius Petipa για το Αυτοκρατορικό Ρωσικό Μπαλέτο (Imperial Russian Ballet) (1884, 1899, 1903).

Εκτός από τα παραπάνω ιστορικά γεγονότα που είναι ευρέως γνωστά για το σπουδαίο αυτό μπαλέτο, που αποτελεί μέρος του ρεπερτορίου σε σχεδόν όλους τους μεγάλους θιάσους μπαλέτου σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν και κάποια άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία για το μπαλέτο Giselle.

Η πρώην χορεύτρια του Κρατικού Μπαλέτου του Βερολίνου (Staatsballett Berlin) και σημερινή διευθύντρια της αμερικανική ακαδημίας μπαλέτου BalletMet, Maria Torija έχει χορέψει τη Ζιζέλ πάνω από 100 φορές με το Κρατικό Μπαλέτο του Βερολίνου. Έτσι η Maria Torija γνωρίζει τον συγκεκριμένο ρόλο πάρα πολύ καλά και μέσα από την εμπειρία της έχει μοιραστεί κάποια ενδιαφέροντα γεγονότα για το έργο αυτό.

Η ιστορία του έργου βασικά τελειώνει στην πρώτη πράξη

Η πλοκή στο μπαλέτο Giselle ολοκληρώνεται στο τέλος της πρώτης πράξης. Η ηρωίδα που έχει αδύναμη καρδιά πληγώνεται από το ψέμα του κόμη Άλμπρεχτ, τον οποίο έχει ερωτευτεί. Έτσι η Ζιζέλ πεθαίνει χορεύοντας αφήνοντας τον Άλμπρεχτ να ζει μέσα στις ενοχές του.

Γιατί όμως υπάρχει και η δεύτερη πράξη στο μπαλέτο γνωστή και ως Λευκή Πράξη;

Η δέυτερη πράξη έχει το στοιχείο του μεταφυσικού και διαδραματίζεται στο δάσος, το οποίο είναι στοιχειωμένο από τα ξωτικά Wilis με αρχηγό τους την Myrtha. Οι Wilis είναι τα πνεύματα των γυναικών που έχουν προδοθεί και τημωρούν όποιον άντρα βρεθεί στο δρόνο τους αναγκάζοντας τον να χορέψει μέχρι θανάτου.

Όπως ισχύει στα περισσότερα ρομαντικά μπαλέτα, έτσι και στη Ζιζέλ υπάρχει μια Λευκή Πράξη, στην οποία οι χορευτές φορούν λευκά κοστούμια και τα σκηνικά είναι σχεδιασμένα ώστε να μας μεταφέρουν σε μια ονειρική κατάσταση. Επίσης στα ρομαντικά μπαλέτα δίνεται μια τελευταία ευκαιρία στους ερωτευμένους χαρακτήρες να πουν ένα τελευταίο αντίο. Στη Ζιζέλ αυτά τα στοιχεία του ρομαντικού μπαλέτου τα βλέπουμε στην δεύτερη πράξη.

“Στη δεύτερη πράξη βλέπουμε τους περισσότερους χορούς και ο χορός είναι που προκαλεί τα περισσότερα συναισθήματα”, αναφέρει χαρακτηριστικά η μπαλαρίνα Maria Torija.

Η Ζιζελ είναι ένα από τα πρώτα μπαλέτα που παρουσιάστηκαν με παπούτσια pointe

Τα παπούτσια pointe επέτρεψαν στις μπαλαρίνες να χορεύουν στις μύτες των ποδιών τους, δίνοντας την αίσθηση ότι αιωρούνται καθώς χορεύουν. Η πρώτη μπαλαρίνα που χόρεψε σε pointe ήταν η Marie Taglioni στο μπαλέτο La Sylphide (Η Συλφίδα) το 1832. Η Ζιζελ έκανε πρεμιέρα εννέα χρόνια αργότερα.

“Γι' αυτό η Ζιζέλ και τα ρομαντικά μπαλέτα είναι τόσο σημαντικά γιατί ήταν η πρώτη φορά που χορεύτριες χόρεψαν σε pointe. Η όλη τεχνική του μπαλέτου αναπτύχθηκε ακόμη περισσότερο μετά απ'αυτό», τονίζει η Maria Torija.

Ο ρόλος της Giselle ήταν πρωτοποριακός

Πριν την ρομαντική περίοδο, δεν ήταν συνηθισμένο στα μπαλέτα να πρωταγωνιστούν γυναίκες. “Κατά τη διάρκεια της ρομαντικής περιόδου υπήρξε μια ριζική αλλαγή που αφορούσε τις γυναίκες”, σημειώνει η Maria Torija. Η Ζιζέλ βρίσκεται στο επίκεντρο του δράματος και οι Wilis καθορίζουν την δεύτερη πράξη. Παρά την εύθραυστη φύση της, η Ζιζέλ δείχνει μεγάλη δύναμη μέχρι το τέλος του μπαλέτου καθώς σώζει τον αγαπημένο της Άλμπεχτ από της οργή της Myrtha. Τον συγχωρεί και τον σώζει από τον θάνατο.

Η Giselle προέκυψε από τη συνεργασία σπουδαίων καλλιτεχνών του 19ου αιώνα

Ορισμένοι από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της ρομαντικής εποχής συνεργάστηκαν για τη δημιουργία του μπαλέτου Giselle. Όπως προαναφέρθηκε ο Théophile Gautier και ο Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges, και οι δύο διάσημοι θεατρικοί συγγραφείς, έγραψαν το λιμπρέτο. Ο Adolphe Adam δούλεψε για τη δημιουργία της μουσικής. Οι Jean Coralli και Jules Perrot, και οι δύο σπουδαίοι χορευτές, δημιούργησαν την πρωτότυπη χορογραφία.

Χρόνια αργότερα, ο Marius Petipa, που συχνά αποκαλείται «ο πατέρας του κλασικού μπαλέτου», ήθελε να αναβιώσει τη Ζιζέλ για το Αυτοκρατορικό Μπαλέτο στην Αγία Πετρούπολη, αλλά η χορογραφία της δεύτερης πράξης είχε από καιρό ξεχαστεί. Έτσι η Λευκή Πράξη, όπως τη βλέπουμε σήμερα, είναι κυρίως δημιούργημά του Marius Petipa. Όμως το κεντρικό ροματικό θέμα της Ζιζέλ παραμένει. “Είναι τόσο όμορφο. Εκφράζει το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή: να αγαπάμε ο ένας τον άλλο”, αναφέρει η Maria Torija.

Πηγή: balletmet.org